Turyści podczas letniego urlopu znajdą tu wszystko, o czym marzą
Półkolonie, lipiec 2024, © Centrum Żeglarskie Szczecin
Przede wszystkim duże zasoby zieleni (42%) i wody, stanowiącej 24% powierzchni miasta. Przez jego serce przepływa Odra, kluczowa arteria transportowa, która w zdecydowany sposób przesądziła o losach tego terenu.
Rzeka liczy prawie 30 odnóg, strumieni, również kanałów i poprzez jeden z nich o nazwie Babina zasila czwarte co do wielkości w Polsce – jezioro Dąbie (54,08 km²), położone w całości w granicach Szczecina. Akwen łączy się z nieodległym Zalewem Szczecińskim, a poprzez cieśniny Dziwnę i Świnę – z Bałtykiem, dzięki czemu można poczuć tu powiew wiatru od morza. Warunki naturalne przyczyniły się do powstania portu oraz szybkiego rozwoju handlu i przemysłu.
Propozycje dla miłośników wody
Wyspa Grodzka, © Żegluga Szczecińska Turystyka Wydarzenia Sp. z o.o.
Krajobraz upiększa kilkanaście wysp o łącznej powierzchni 1389 ha. Prawdziwą perełką wśród nich jest Wyspa Grodzka, usytuowana na Odrze naprzeciwko Wałów Chrobrego. Od 2016 r. istnieje tu Miejska Strefa Letnia z plażami, boiskami do gry w siatkówkę plażową, badmintona. Jej powstanie było możliwe po dwukrotnym wysypaniu 1500 ton piachu.
Przez kilka lat zapracowała sobie na miano kultowej przestrzeni, oferując mieszkańcom i turystom zarówno wodne atrakcje jak i liczne imprezy: pokazy filmowe, festyny i koncerty, w tym roku głównie z muzyką w chilloutowym klimacie. Strefa jest czynna od niedzieli do czwartku w godz. 10.00-22.00, a w piątki i soboty od 10.00 do północy.
Ale zgodnie z tradycjami morskimi Szczecina, najważniejszą rolę pełni tu nowoczesny port jachtowy, obejmujący swoim zasięgiem także sąsiednią wyspę – Łasztownię. Został otwarty w 2015 r. i posiada 49 stanowisk, tzw. rezydenckich i 25 dla jachtów odwiedzających. Funkcjonuje również wypożyczalnia sprzętu wodnego.
Marina, © Damian Roz
Kilka razy większy port jachtowy to Marina Dąbie, zlokalizowana nad jeziorem Dąbie. Została zbudowana według najnowszych standardów (otwarcie w 2020 r.), z infrastrukturą na 300 jachtów, motorówek i skuterów wodnych, oraz warsztatami ich napraw, suwnicą i miejscem do „zimowania” jednostek. Wynajem obejmuje: kajaki, rowerki wodne i deski SUP. Wymienione mariny należą do Zachodniopomorskiego Szlaku Żeglarskiego, wyróżniającego się najwyższym poziomem w Polsce.
Ogólnie w mieście wiele firm wypożycza flotę, np. w centrum – motorówki: Boat&Fun, Mila, Szczecińskie motorówki; a kajaki – Centrum Żeglarskie, Centrum Motorowodne Ślizg.
Gratką dla miłośników sportów wodnych jest jazda na wakeboardzie, polegająca na poruszaniu się na desce w wyniku trzymania się liny, przymocowanej do dwumasztowego wyciągu na wysokości ponad 200 m. Tę dyscyplinę można także uprawiać przy pomocy łodzi, ciągnącej linę.
Wake Park działa na miejskim kąpielisku jeziora Głębokie. Jest ono bardzo popularne ze względu na szeroką plażę, wodny tor przeszkód Aqua Fun, wypożyczalnię sprzętu Wiking oraz pełną uroku przyrodę Parku Leśnego i przebiegające tędy szlaki spacerowo-rowerowe.
Łącznie w Szczecinie funkcjonują cztery plaże, każda ma swoją specyfikę. Nad jeziorem Dąbie czynne jest strzeżone kąpielisko o nazwie Dziewoklicz, wyróżniające się wysokim standardem, na który składają się: pomost, dostępność leżaków, pryszniców, plac zabaw, boisko do plażowej piłki siatkowej i miejsce do grillowania. Wieczorami miły nastrój tworzy podświetlona promenada.
W pobliżu znajduje się czwarta plaża – Szczecin Toys Garden z kilkoma strefami rekreacyjnymi dla różnych grup wiekowych. Młodzież i dorośli mają możliwość skorzystać ze ścieżki zdrowia, gry w minigolfa, paintball lub udać się na przejażdżkę kajakiem, łodzią, czy rowerem wodnym.
W sercu Lasu Arkońskiego mieści się Kompleks rekreacyjny Arkonka, do dyspozycji 4 baseny, sztuczna plaża, korty do tenisa, badmintona, boiska do siatkówki, skatepark.
Rejs statkiem
Wały Chrobrego i Odra, © MF
Przepiękne widoki, szczególnie przy słonecznej pogodzie, zachęcają do odbycia spaceru na jednym ze statków np. Joanna lub Odra Queen. Odpływają one z Bulwaru Piastowskiego u podnóża Wałów Chrobrego i są na pewno dobrą lekcję historii. Bowiem wkrótce przed naszymi oczami ukażą się: elewator zbożowy z 1935 r. (wówczas prawdopodobnie największy tego typu budynek w Europie), położona na dwóch wyspach stocznia remontowa Gryfia, Stocznia Szczecińska, postawiona˚ na miejscu przedwojennej stoczni Wulkan (w 1948 r. zwodowano kadłub pierwszego w powojennej Polsce statku SS Oliwa), Chłodnia Szczecińska – budynek z powierzchnią składową do przechowywania 13,5 ton towarów w temperaturze poniżej 30 stopni Celsjusza. Jak przystało na port, cały czas widoczne są mijające nas statki morskie.
Port, © MF
Po poznaniu strefy gospodarczej nabrzeża zmienia się panorama. Płynąca tu, w kierunku jeziora Dąbie, urokliwa rzeka Święta (6,5 km długości) tworzy niezwykle malowniczą scenerię. Na trasie towarzyszy nam oaza zieleni z różnymi gatunkami drzew, roślin i z rezerwatem m.in. bielików, kaczek, czapli, „obiektami” zainteresowania ornitologów. Przy odrobinie szczęścia można nawet zauważyć przepływające z brzegu na brzeg… łosie.
Rzeka Święta, © Damian Roz
Aby zanurzyć się w tej scenerii najlepiej odbyć wycieczkę łódką lub kajakiem do tzw. zakątków wodnych, obecnie jest ich dziewięć. Każdy z nich jest wyposażony w pomosty, wiaty, ławki, miejsca do grillowania i służy także użytkownikom ścieżek rowerowych.
Zakątki zostały zbudowane przez Urząd Miasta Szczecin, aby skoncentrować ruch turystyczny w obszarze Natura 2000.
Morskie Centrum Nauki
Po rejsie statkiem koniecznie trzeba udać się do tej placówki muzealnej, usytuowanej bardzo blisko portu, na wyspie Łasztownia. Konstrukcja przypomina kadłub statku zacumowanego na nabrzeżu Odry. Centrum, otwarte w maju 2023 r., zyskało rangę unikatowej, nie tylko w Europie, ale i na świecie.
Iluminacja MCN i dźwigozaurów, © Damian Roz
Motywem przewodnim, jak sama nazwa wskazuje, jest morze, co stanowi bazę do prezentacji kwestii związanych m.in.: z astronomią, fizyką, geografią, matematyką, medycyną, techniką, ekologią.
Wystawę stałą tworzy pięć tematów, prezentowanych przez oryginalne eksponaty i wystawy interaktywne: Cała naprzód (budowa statków, oddziaływanie wody), Chlap (Wodny Plac zabaw, m.in.: śluzy, pompy, tamy), Życie na morzu (zawody, żeglarstwo, tradycje ludzi morza), Morski żywioł (woda, wiatr, lód) i Którędy do Afryki? (metody nawigacji, podboje świata, wpływ człowieka na morza i oceany).
Interaktywna wystawa, © Dorota Olendzka
Szczególne wrażenia czekają na nas w Planetarium w kształcie kuli, rozpiętej na trzech kondygnacjach. Dzięki zaawansowanym technologiom można tu obserwować konstelacje, astronomiczne punkty orientacyjne, łaziki lub polecieć statkiem kosmicznym.
O Łasztowni
Po tych niecodziennych przeżyciach wracamy do rzeczywistości. Przed udaniem się do kolejnego punktu programu, jeszcze krótki spacer po Łasztowni. Położenie zadecydowało na wieki o znaczeniu gospodarczym tej wyspy, dlatego stanowiła ona część infrastruktury portowej z lokalizacją: zakładów produkcyjnych, handlowych, magazynów, garaży, a także stajni, ponieważ w przeszłości cały transport miejski był konny.
Niektóre z obiektów nadal funkcjonują, np. ponad stuletnia fabryka czekolady Gryf, inne zostały zrewitalizowane i pełnią zadania publiczne, jak np. Centrum Kultury Regionu otwarte w dawnej rzeźni lub mają ciekawe konstrukcje, czego przykładem są trzy zabytkowe żurawie, tzw. Dźwigozaury, zachwycające piękną iluminacją po zmroku.
Konkuruje z nimi ogromne, ponad 50-metrowe koło, tzw. Diabelski Młyn, uważany za największy w Polsce. Od 5 lipca czynny jest Holiday Park z dużym wyborem karuzel i licznymi atrakcjami o dużej dawce adrenaliny. Często odbywają się tu również imprezy masowe.
Widok na Wały Chrobrego, © Dorota Olendzka
Wzdłuż nabrzeża biegnie bulwar o nazwie Starówka (w 2017 r. tytuł Najlepszej Przestrzeni Publicznej w Polsce), skąd jest okazja do podziwiania wspaniałego widoku na Wały Chrobrego ze słynnymi budowlami: Muzeum Narodowego, Politechniki Morskiej, Zamku Książąt Pomorskich, Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego.
Aleja Żeglarzy
Poniżej Wałów Chrobrego przebiega właśnie ta aleja, utworzona w 2013 r. Udajemy się tu kontynuując naszą wędrówkę i odbyć skróconą lekcję historii Pomorza od X w. do czasów współczesnych.
Tablica, © MF
Wiedzę przekazują: 25 tablic zamontowanych w posadzce, rzeźby pokazujące urządzenia nawigacyjne (astrolabium, chronometr, kompas, sekstant), symboliczny szkielet niedużej łodzi Wyszaka, legendarnego szczecińskiego kupca i korsarza z XII w., który na tej niewielkiej jednostce uciekł z duńskiej niewoli.
Pomnik kapitana Ludomira Mączki, © MF
Należy zatrzymać się przy pomnikach ludzi morza. To Ludomir Mączka, słynny żeglarz, z wykształcenia geolog. Kilka razy opłynął kulę ziemską, pokonując około 170 tysięcy mil morskich. Najwięcej pływał na jachcie Maria.
Upamiętniony został też kapitan Kazimierz Haska – pionier żeglarstwa na Pomorzu Zachodnim po II wojnie światowej, pracownik muzealnictwa.
Zaskoczeniem jest postać rudego kota Umbriagi, zamieszkałego w latach powojennych nad jeziorem Dąbie. Odbył wiele rejsów z ulubionymi załogami jachtów, o czym krążyły legendy.
Fabryka Wody
To nowe interaktywne centrum naukowe (otwarcie 2024) i kolejny punkt trasy związanej z wodą. Jak przekonuje treść ulotki: „woda – wszechobecna, potężna, zwykła, a jednak niezwykła substancja. Przekonaj się o tym, wkrocz do świata sześciu królestw”.
Rafy koralowe, © Dorota Olendzka
Wystawa, funkcjonująca jako Edukatorium, zaprojektowana jest bardzo oryginalnie – jako spiralna ścieżka pn. „Wir wiedzy”. Schodząc nią w dół można odwiedzić wszystkie bloki tematyczne, znajdujące się na poszczególnych piętrach: Kosmos, Klimat, Ocean, Człowiek, Cywilizacja wody, Hydroinżynieria.
W odkrywaniu tajników wiedzy pomagają wirtualni przewodnicy – Youtuberzy.
Aquapark, © https://www.facebook.com/FabrykaWody
W tym samym kompleksie działa Aquapark. Liczy 21 niecek basenowych, w tym: są rekreacyjne z masażerami wodnymi, „infinity pool” („bez krawędzi”), sportowy z podnoszonym dnem oraz 11 zjeżdżalni, świat saun i SPA, Bowling Club, ścianka wspinaczkowa.
Pływający ogród
Trafne określenie Szczecina, ponieważ woda i zieleń zajmują ponad połowę jego powierzchni, a pod względem liczby lasów miejskich wiedzie prym w Polsce.
Najbliżej nadodrzańskich bulwarów położony jest Park im. Żeromskiego (24 ha), założony w 1900 r., dlatego dużo drzew liczy ponad sto lat. Tu rośnie najwyższa, bo licząca 8 m magnolia – prawdziwy symbol wiosny w mieście. Łącznie tych okazów jest około 160 i ich liczba stale rośnie.
Jasne Błonia im. Jana Pawła II, © Dorota Olendzka
Oaza zieleni rozpoczyna się na tyłach rozległego gmachu z 1927 r., będącego obecnie siedzibą Urzędu Miasta. Z tego samego roku pochodzą Jasne Błonia im. Jana Pawła II. Tworzy je rozległy trawnik z kompozycjami kwiatowymi, a wczesną wiosną zamienia się w dywan pokryty tysiącami krokusów. Po bokach rośnie 213 platanów klonolistnych, jako największe skupisko tego gatunku w Polsce.
W dniu 11 czerwca 1987 r. odbyła się tu doniosła uroczystość spotkania Papieża Jana Pawła II z mieszkańcami Pomorza. Z tej okazji w osiem lat później odsłonięto na placu pomnik tego wybitnego Polaka.
W tym samym czasie powstał leżący obok, największy w mieście – Park im. Kasprowicza, ponieważ całość terenu podarował miastu przedsiębiorca Johannes Quistorp, zastrzegając, aby służył on mieszkańcom do celów rekreacyjnych. Do dzisiaj pozostało rozplanowanie z początku XX w. w postaci: nasadzenia drzew i krzewów, oryginalnych elementów małej architektury, ambon widokowych.
Obszar otwiera Pomnik Czynu Polaków (1979), zbudowany jako wyraz podziękowania dla trzech generacji Polaków: Polonii sprzed II wojny światowej, pionierów powojennego Szczecina i pokolenia, które go odbudowało.
Widok na amfiteatr, © Damian Roz
Małe alejki zaprowadzą nas do Teatru Letniego im. Heleny Majdaniec. W latach 60-tych odbywał się tu festiwal Młodych Talentów, teraz jest letnim centrum kultury Szczecina.
To jeden z najpiękniejszych plenerowych obiektów artystycznych w Polsce, położony na malowniczej skarpie jeziora Rusałka.
Nieopodal znajduje się Ogród Różany (tzw. Różanka), założony w 1928 r. z okazji zjazdu ogrodników. Obecnie to „morze róż” – 9000 w 99 odmianach – poprzecinane alejkami, schodkami. Prócz kwiatów występują tutaj również egzotyczne drzewa i krzewy. W tak pięknej scenerii funkcjonuje latem Różany Ogród Sztuki z propozycjami spektakli, koncertów, potańcówek i warsztatów edukacyjnych dla dzieci oraz dorosłych.
Ogród Różany, © Dorota Olendzka
W całym mieście wytyczone są trasy rowerowe: www.visitszczecin.eu/pl/sport-i-rekreacja/416-rowerowe-szlaki-turystyczne/
Warto zapoznać się z programem wydarzeń: www.wiadomosci.szczecin.eu/wydarzenia/
Żagle 2025 – 15-17 sierpnia 2025, szczecińskie nabrzeża wypełnią się żaglowcami, statkami i jachtami. Program: www.facebook.com/WyspaGrodzka/events
Wszelkie inne informacje: www.visitszczecin.eu
Tekst: Majka Fudała
