Streszczenie Strategii Rozwoju Brzeskiego Centrum Medycznego w Brzegu radni otrzymali w dniu 23 czerwca br. na dwa dni przed planowaną sesją. Komisja Zdrowia w ogóle tego dokumentu nie otrzymała.

Dopiero mój wniosek o pilne jego dostarczenie otrzeźwił Starostę i spowodował przesłanie skróconej wersji audytu BCM, której fragmenty chciałbym przedstawić mieszkańcom powiatu brzeskiego. Dziś bowiem sprawa naszego szpitala nie jest już tylko problemem zarządu powiatu, radnych, ale jest to poważny problem wszystkich mieszkańców. Rozwój naszego jedynego w powiecie szpitala zatrzymał się 10 lat temu. Zamarł razem z miastem. O tym niedowładzie zarządzania szpitalem mówię i piszę już od wielu lat. Pełna treść audytu i jego streszczenia została przedstawiona na mojej stronie internetowej www.puszczewicz.platforma.org
Z uwagi na fakt, że nie wszyscy mieszkańcy mają możliwość korzystania z Internetu i zapoznania się z raportem przedstawiam dosłownie niektóre zapisy wykonanego audytu.

 

„Analiza otoczenia i konkurencji.

Wartość zakontraktowanych świadczeń w podstawowych oddziałach szpitalnych w przeliczeniu na mieszkańca stawia Brzeskie Centrum Medyczne w środku stawki szpitali powiatowych na analizowanym obszarze. Jedynie w chirurgii ogólnej BCM posiada najwyższa kwotę na mieszkańca.

W ramach kontraktu, struktura produktowa w roku 2015 jest taka sama jak w 2014, wyjątek stanowi rodzaj lecznictwo szpitalne w którym jednostka zrezygnowała z zakresu „ortopedia i traumatologia narządu ruchu H11.

Brzeskie Centrum Medyczne nie wykorzystuje w pełni swoich zasobów, przede wszystkim bazy łóżkowej w zakresie lecznictwa szpitalnego co przełożyło się w 2014 roku na 52% obłożenia, przy nadwykonanym kontrakcie z NFZ.  W przypadku oddziałów: Rehabilitacyjnych i Psychiatrycznych jednostka wykorzystuje ponad 70% swojego potencjału. Pełne wykorzystanie zarejestrowano w Zakładzie Opiekuńczo-Leczniczym. Oznacza to, iż Brzeskie Centrum Medyczne wykorzystuje tylko część swojego potencjału i ma znaczące możliwości zwiększania produktywności.

Analiza zasobów kadrowych.

Szpital charakteryzuje się nadetatyzacją w wielu komórkach zarówno medycznych jak i niemedycznych i we wszystkich grupach zawodowych personelu. Ma to wielorakie przyczyny wynikające z niedostosowania etatyzacji do kontraktu z NFZ, historycznych przyzwyczajeń czy też takiej a nie innej organizacji pracy.

Przerost zatrudnienia występuje w BCM w następujących grupach zawodowych: administracja, personel gospodarczy i obsługi, personel niższy, średni i technicy, pielęgniarski i nieznaczny wśród personelu lekarskiego. Nie dotyczy to wszystkich komórek organizacyjnych, ale tylko części. 3.

Przerost zatrudnienia lekarskiego dotyczy przede wszystkim oddziałów, w których wykorzystanie posiadanej bazy jest niskie i dlatego, mimo znacznej liczby łóżek, nie ma zasadności utrzymywania takiego poziomu personelu.

BCM ponosi wysokie koszty wynagrodzenia personelu we wszystkich formach zatrudnienia i jest to jedna z kluczowych przyczyn problemów finansowych placówki.

Poziom wynagrodzenia w zakresie umów o pracę jest mocno zróżnicowany i w poszczególnych grupach zawodowych są zarówno poziomy bardzo wysokie (głównie personel lekarski i pielęgniarski) jak na szpitale powiatowe i BCM, jak i bardzo niskie (administracja, inny wyższy).

Wynagrodzenia z tytułu umów cywilno-prawnych jest na dość wysokim poziomie i sięga nawet 70-80 zł za godzinę w zakresie personelu lekarskiego, co powoduje iż personel w ten sposób zatrudniony jest znaczącym obciążeniem kosztowym.

Analiza finansowa.

Z roku na rok zmniejsza się płynność finansowa Szpitala. Jednostka nie posiada wolnych środków pieniężnych. Na koniec roku 2011 jednostka posiadała 805,9 tys. zł środków pieniężnych, w roku 2012 – 634,2 tys. zł, w roku 2013 - 648,1 tys. zł a na koniec roku 2014 zaledwie 111,5 tys. Zł.

Wskaźnik płynności I stopnia wskazujący na stosunek aktywów obrotowych do zobowiązań bieżących we wszystkich latach analizy jest poniżej 1. Tym samym jednostka nie posiadała aktywów obrotowych pozwalających na pokrycie posiadanych zobowiązań krótkoterminowych. W celu regulowania narastających zobowiązań jednostka powinna podjąć działania zmierzające do restrukturyzacji struktury posiadanego zadłużenia. Jeśli działania zmierzające do zmniejszania poziomu zobowiązań nie będą podejmowane, w roku 2015 pojawią się istotne już trudności w regulowaniu zobowiązań wobec dostawców, co może doprowadzić do braku bieżących dostaw materiałów oraz świadczenia usług.

Pogarszająca się sytuacja płynnościowa doprowadziła Szpital do konieczności zaciągnięcia zobowiązania w postaci wysokooprocentowanej pożyczki udzielonej w roku 2014 przez firmę Magellan S.A. – w kwocie 1 mln zł. Środki te zostały przeznaczone na spłatę zaległych zobowiązań, a tym samym dokonano jedynie rolowania istniejących zobowiązań. W wyniku tego zabiegu w jednostce pojawił się dodatkowy tytuł w postaci pożyczki o ustalonym harmonogramie spłaty. Jeśli harmonogram nie będzie przestrzegany BCM będzie zobowiązane do zapłaty odsetek karnych, co dodatkowo zwiększy koszty obsługi długu. BCM powinno poszukać na rynku źródła finansowania o niższych kosztach obsługi i tym produktem zastąpić pożyczkę udzieloną przez firmę Magellan S.A.

Z roku na rok wzrasta poziom zobowiązań bieżących wobec kontrahentów (z poziomu 4.068 tys. zł w roku 2011 do 5.032 tys. zł w roku 2014). Rośnie także udział zobowiązań wymagalnych w ogólnej sumie zobowiązań. Pogarsza się także wiekowanie zobowiązań (rośnie wartość zobowiązań przeterminowanych). W wyniku tego rosną koszty obsługi zaciąganych zobowiązań.

W jednostce utrzymuje się co roku wysoka strata ze sprzedaży – na poziomie ponad 1 mln zł, a więc znacząco przekraczająca wartość amortyzacji. Tak więc nawet odliczając wartość amortyzacji, która jest kosztem a nie jest wydatkiem, rentowność działalności prowadzonej przez BCM jest ujemna. W związku z tym, że jest to sytuacja powtarzająca się w kolejnych latach, w perspektywie najbliższych lat doprowadzi ona do upadłości jednostki. W perspektywie wieloletniej utrzymująca się strata na działalności operacyjnej doprowadzi do ujemnych kapitałów własnych, zagrożenia kontynuacji działalności Szpitala i bez zewnętrznego finansowania nie będzie możliwe dalsze prowadzenie działalności.

Uwzględniając pozostałą działalność operacyjną oraz działalność finansową Szpital zamknął rok 2014 ze stratą na poziomie 1.557 tys. zł. Był to kolejny rok z rzędu, z ujemnym wynikiem finansowym. Dalsza działalność w takiej sytuacji bez finansowania zewnętrznego doprowadzi do braku możliwości prowadzenia działalności i świadczenia usług na rzecz pacjentów.

Ponad połowę kosztów działalności Szpitala stanowią koszty zatrudnienia (ujęte jako koszty wynagrodzeń oraz narzutów na wynagrodzenia wynikające z wynagrodzeń wypłacanych na podstawie umów o pracę, oraz jako kontrakty lekarskie i pielęgniarskie ujmowane w usługach obcych rachunku zysków i strat). Łącznie stanowią one kwotę około 20 mln zł w roku 2014. Tak wysokie koszty osobowe charakterystyczne są dla jednostek służby zdrowia, jednak bez ich restrukturyzacji BCM nie będzie w stanie uporać się z ujemnym wynikiem finansowym. Konieczna jest głęboka reforma struktury i poziomu zatrudnienia.

W związku z zaciągniętą pożyczką w roku 2014 znacząco wzrosły koszty z tytułu odsetek (o ponad 100 tys. zł w roku 2014 w stosunku do lat wcześniejszych). Ponieważ zaciągnięta pożyczka sfinansowała zaległe płatności wobec dostawców, zmniejszone zostały odsetki z tytułu zaległych zobowiązań wobec dostawców.

Szpital wydatkuje nieznaczne środki na działalność inwestycyjną. Brak jest istotnego zaangażowania w działania zmierzające w odnawianie amortyzowanego wyposażenia jednostki. Przy amortyzacji na poziomie prawie 1 mln zł wydatki inwestycyjne są na poziomie około 150 tys. zł rocznie.

W związku z przekazaniem z końcem roku 2014 gruntu o wartości 1,1 mln zł należącego do powiatu brzeskiego na rzecz BCM w roku 2014 poprawie uległy wskaźniki związane z pokryciem zobowiązań aktywami (spadek wskaźnika ogólnego zadłużenia oraz spadek stopy zadłużenia). Zabieg ten należy jednak uznać w dużej części jako zabieg księgowy, gdyż dotychczas i tak użytkownikiem wskazanych gruntów było BCM.

Podsumowując sytuację finansową BCM wskazujemy, iż głównym powodem złej sytuacji finansowej jednostki są zbyt wysokie koszty prowadzonej działalności w stosunku do osiąganych przychodów. W szczególności zbyt wysokie koszty dotyczą wydatków na wynagrodzenia i pochodne z nimi związane. Tym samym Szpital od kilku już lat co roku osiąga stratę, która przekłada się na brak środków do regulowania istniejących zobowiązań. Rosnące zobowiązania generują dodatkowe koszty obsługi tego długu. Rok 2016 będzie decydującym rokiem, w którym uwydatnią się problemy związane z regulowaniem bieżących płatności. Tym samym jednostka powinna jak najszybciej podjąć działania mające na celu: - ograniczenie ponoszonych kosztów działalności, w szczególności w zakresie wynagrodzeń i z nimi związanych, - pozyskanie alternatywnych źródeł finansowania w celu spłaty przeterminowanych zobowiązań, - poszukiwanie dodatkowych źródeł finansowania dla działań inwestycyjnych (np. ze środków UE).

Analiza zasobów i ich wykorzystanie.

Sprzęt jest w bardzo różnym wieku od prawie 30- letniej aparatury do najnowszego wyposażenia. Jednostka dysponuje w 89% procentach sprzętem całkowicie bądź znacznie użytym. Duży stopień zużycia sprzętu w całej jednostce niesie za sobą ogromne koszty utrzymania tj. częste awarie, przeglądy. BCM w najbliższym okresie powinien zaplanować, stałą wymianę/zakup niezbędnego sprzętu do prawidłowego funkcjonowania placówki. 

W grupie 2001-2006 znalazła się największa ilość zamortyzowanego sprzętu, są to urządzenia między innymi aparaty RTG i USG. Wymiana tego typu sprzętu wiązałaby się z wydatkiem rzędu 1mln zł, co w aktualnej kondycji finansowej firmy jest niemożliwe.

W zakresie zasobów informatycznych: 

1. W jednostce jest brak wydzielonego pomieszczenia serwerowni, która zabezpieczona byłaby kontrolą dostępu, dwuzakresowym układem chłodzenia, własnym dedykowanym zabezpieczeniem prądowym.
2. Brak systemu wykonywania kopii zapasowych. 
3. Serwery wyeksploatowane lub też komputery stacjonarne adoptowane do roli serwera. 
4. Aplikacje w które wyposażone są serwery to aplikacje wycofane z użytku bez wsparcia technicznego producenta co skutkuje brakiem możliwości wykonania aktualizacji, brak wsparcia technicznego dla systemów NetWare 4. 
5. Brak wdrożonych systemów autoryzacyjnych ,np. Microsoft Active Directory. Nie jest prowadzona polityka bezpieczeństwa dostępu do danych oraz nie stwierdzono polityki bezpieczeństwa w zakresie przetwarzania danych. Dane gromadzone przez jednostkę są zagrożone utratą ze względu na : 
   1. zużyty i wyeksploatowany sprzęt serwerowy , klasyfikujący się do natychmiastowej kasacji. 
   2. nieaktualne oprogramowanie – bez wsparcia producenta. 
   3. brak procedur bezpieczeństwa, kopia o ile jest wykonywane nie jest ewidencjonowana a tym bardziej weryfikowana pod względem prawidłowości i spójności danych.

Analiza zagadnień organizacyjno-prawnych.

1. Struktura organizacyjna charakteryzuje się niską rozpiętością zarządzania i wieloma szczeblami między dyrektorem a pracownikami. Taki sposób ułożenia struktury opierający się na trzech kluczowych stanowiskach, może uniemożliwić sprawne zarządzenie i nadzór. Dodatkowo dość niejasno są nazywane poszczególne działy administracyjne w stosunku do zadań którymi się zajmują. 
2. Dokumentacja organizacyjna BCM wymaga rzetelnego dopracowania. Jakkolwiek ujawnione nieprawidłowości nie rzutują bezpośrednio na jakość świadczonych przez placówkę usług medycznych, niemniej obecne zapisy, przede wszystkim Statutu i Regulaminu organizacyjnego, mogą powodować niepotrzebny chaos informacyjny, zarówno po stronie personelu jak i pacjentów BCM. Mając powyższe na uwadze, postuluje się następujące wnioski: 
   1. Przeanalizowanie treść zapisów statutowych, w szczególności uszczegółowienie regulacji dotyczących gospodarki finansowej BCM; korekta Statutu przez organ tworzący – Radę Powiatu Brzeskiego. 
   2. Dopisanie w Regulaminie organizacyjnym: [1] zagadnień wymaganych art. 24 ust. 1 ustawy o działalności leczniczej, [2] zakresu stanowisk wymaganych na podstawie: ustawy o ochronie informacji niejawnych, ustawy o ochronie danych osobowych, ustawy o finansach publicznych; weryfikacje tych postanowień Regulaminu organizacyjnego, które uznane zostały za nieprecyzyjne i wewnętrznie niespójne nieścisłości w opisie struktury organizacyjnej. 
   3. Wyeliminowanie z Regulaminu ZFŚS zapisów w praktyce uniemożliwiających legalne korzystanie ze środków socjalnych przez byłych pracowników BCM (emerytów i rencistów) w sytuacji, gdy wolą tworzących Fundusz jest przyznanie im prawa do korzystania z tych środków. 
   4. Zweryfikowanie zapisów zarządzeń ustanawiających w BCM organy doradczo-kontrolno-opiniujące (zespoły, komitety, komisje) w taki sposób, aby jednoznacznie przypisane im zadania i zakres odpowiedzialności mógł być następnie weryfikowany na podstawie analizy zrealizowanych przez nie zadań. 
   5. Wprowadzenia Instrukcji Kancelaryjnej jako dokumentu regulującego obieg dokumentów zewnętrznych.

Analiza projekcji roku 2015.

Odnosząc uzyskane wyniki BCM po I kwartale 2015 roku do zatwierdzonego planu finansowego na rok 2015, jednoznacznie można stwierdzić, iż zrealizowanie planu nie będzie możliwe. Władze Szpitala założyły zamknięcie roku 2015 ze stratą na poziomie 850 tys. zł. Analizując dynamikę kwartalną poprzednich lat działalności oraz uzyskiwane wyniki roczne, w sytuacji osiągnięcia straty na poziomie 1,5 mln zł po I kwartale jej zmniejszenie w kolejnych kwartałach jest nierealne. Strata ta jedynie może się pogłębić, ze względu na niezbilansowane przychody i koszty prowadzonej działalności. Dodatkowo biorąc pod uwagę stosunkowo wysokie koszty obsługi powiększającego się zadłużenia, poprawa wyniku w kolejnych kwartałach jest nie możliwa do zrealizowania. W efekcie można wyciągnąć następujące wnioski: 

1) Plan finansowy na rok 2015, który został sporządzony i zatwierdzony jest, uwzględniając wyniki I kwartału roku 2015, niemożliwy do zrealizowania, bez realizacji innych działań niż bieżące funkcjonowanie. 

2) Wyniki I kwartału 2015 roku są nieadekwatne do planowanych i to w stopniu, iż nawet w założeniu, że I kwartał jest najgorszy ze wszystkich w roku i odbiega on negatywnie od średniej, realizacja bardzo istotnie rozchodzi się z wykonaniem. 

3) Przekładając wynik z I kwartału roku 2015 na cały rok, uwzględniając, iż inne kwartały będą się poprawiać jak w roku 2014, wynik całoroczny przekroczy kwotę 1,5 mln zł i to może być znacząca różnica. Wiele jest uzależnione od wykonania kontraktu z NFZ. 

4) Wynik 2015 roku będzie gorszy od wyniku 2014 roku.”

 

Szanowni mieszkańcy powiatu brzeskiego, temat szpitala i możliwości leczenia się w nim powinny być ważne dla wszystkich. Dlatego, pomimo okresu wakacyjnego, zachęcam do dyskusji i apeluję do tych, którzy mają pomysły i propozycje jego uzdrowienia do zgłaszania do mnie wszelkich uwag i wniosków, telefonicznie pod numerem 508 967 303, pocztą elektroniczną krzysztof.puszczewicz@wp.pl lub osobiście w biurze przy Placu Zamkowym 5 w Brzegu. Wszystkim chętnym udostępnię pełną wersję Strategii lub wydrukuję jego streszczenie.

Sprawozdanie z konsultacji społecznych, zgłoszone uwagi i rozwiązania przedstawię w sierpniu br. na dodatkowej sesji Rady Powiatu Brzeskiego zwołanej na mój wniosek, a poświęconej tylko i wyłącznie przyszłości Brzeskiego Centrum Medycznego.

 

Radny Powiatu Brzeskiego
Krzysztof Puszczewicz

 

• « poprz.
• nast. »