Gdy w gomułkowskich czasach rozprawiono się ostatecznie z wszelkiego rodzaju antykomunistycznymi konspiracjami a pozycja reżymu wydawała się ustabilizowana, w działaniach aparatu bezpieczeństwa PRL najważniejszą rolę zaczęła odgrywać tzw. profilaktyka.

 

Komenda Wojewódzka MO w Opolu spis ?elementu wrogiego i przestępczego" na terenie  województwa opolskiego opracowała w 1967 r. Ujęto w nim wszystkie osoby, które ?...w określonej sytuacji politycznej ożywiają swoją antypaństwową działalność, względnie w takich przypadkach stanowią źródło potencjalnego zagrożenia". Rozesłano go do wszystkich komend powiatowych MO na terenie województwa, by terenowi funkcjonariusze SB mieli ułatwiony dostęp do bazy danych o przeciwnikach politycznych reżymu. Dokument ten jest ważny z tego powodu, że pozwala poznać nie tylko, jakie kategorie obywateli PRL organy bezpieczeństwa uznawały za ?wrogie" ale również, jakiego rodzaju zachowania uznawano za objaw wrogości i jakie działania organy bezpieczeństwa podejmowały wobec nich. Osoby ujęte w wykazie sklasyfikowano w 13 grupach:
- szpiegostwo,
- członkostwo w nielegalnych organizacjach po wyzwoleniu,
- członkostwo w neohitlerowskich organizacjach po wyzwoleniu,
- dywersja, szkodnictwo, sabotaż,
- zdrada ojczyzny,
- członkowie band terrorystyczno - rabunkowych,
- nielegalnie posiadanie broni,
- wroga propaganda,
- podejrzane kontakty za granicą
- członkowie reakcyjnych organizacji w czasie wojny i po wyzwoleniu,
- współpraca z hitlerowskim okupantem,
- członkowie partii i organizacji hitlerowskich,
- inni (rodzina i otoczenie osób zbiegłych za granicę, aparat państwowy do 1939 r., prawica w ruchu ludowym, dezerterów Wojska Polskiego, kler świecki i zakonny, aktyw klerykalny i świadkowie Jehowy.

Spis ten wyraźnie dowodzi, że komunistyczny system większe zagrożenie dla siebie nie widział w działalności przestępczej sensu stricte, lecz w różnego rodzaju działaniach politycznych, o charakterze opozycyjnym. Ujawnia się nim również w pełni komunistyczna doktryna prawa, zakładająca prymat ideologii również w prawie karnym. Za przestępstwa ujęte w wykazie można uznać z pewnością: członkowstwo w organizacjach hitlerowskich w okresie przedwojennym, w czasie wojny, a także w ugrupowaniach neohitlerowskich, posiadanie broni bez zezwolenia, szkodnictwo czy dezercja z wojska. Pozostałe kategorie związane są jednak ze sferą polityczną i wynikają wyłącznie totalitarnego i okupacyjnego charakteru komunistycznych władz, uważających za obce sobie to wszystko, co było sprzeczne z jej ideologią i pragmatyką polityczną. Wśród nich wyróżnić można dwie grupy zagrożeń. Za wrogi element uznano przede wszystkim wszystkie osoby, które w jakikolwiek sposób wyraziły publicznie swoją opozycję lub zgoła prywatnie niechęć do panującego ustroju i jego władz. Na pierwszym miejscu wymienić należy szpiegostwo. W ujęciu Służby Bezpieczeństwa pojęcie tę rozumiano bardzo szeroko, nie tylko jako zbieranie i przekazywanie informacji obcemu wywiadowi. Za podejrzanych uznawano także osoby przesłuchiwane podczas pobytu za granice przez funkcjonariuszy zagranicznego wywiadu, jak też próbę nawiązania kontaktu z Rozgłośnią Polską Radia ?Wolna Europa". Członkostwo w ?bandach terrorystyczno - rabunkowych" w ogromnej większości dotyczy osób związanych z Armią Krajową lub innymi organizacjami zbrojnymi w czasie i po II wojnie światowej. Dla komunistów żołnierze zbrojnego podziemia z okresu wojny to wyłącznie ?bandy". Takie ujęcie z góry usprawiedliwiało traktowanie jego członków jako kryminalistów. Za wrogi element uznano też działaczy Polskiego Stronnictwa Ludowego z okresu powojennego, a także jego sympatyków w legalnie działającym ZSL, których określano mianem ?prawicy w ruchu ludowym". Przez ?wrogą propagandę" rozumiano krytykę polityki władz nie tylko publiczną, ale również w rozmowach prywatnych, co nazywano w tym okresie ?propagandą szeptaną", a także tzw. ?znieważanie dostojników państwowych", co w większości przypadków sprowadzało się do określania ich różnego rodzaju epitetami, jak i opowiadaniem dowcipów na ich temat. Zdarzają się w tej kategorii przypadki tzw. ?lżenia narodu polskiego". Dotyczy to czasem osób narodowości niemieckiej, jak i Polaków wymyślających w pasji na samych siebie, albo ?pochwalanie faszyzmu", co oznaczało po prostu stwierdzenie, że przed wojną żyło się lepiej niż wówczas. Na uwagę zasługuje  kategoria ?zdrada ojczyzny". Jeśli w klasycznym rozumieniu pojecie to oznacza przejście na stronę wroga, to w organy bezpieczeństwa PRL znacznie je rozszerzyły rozciągając je również na osoby, które  odmówiły powrotu do kraju oraz takie, które chcąc wydostać się z komunistycznego ?raju" do normalnego świata nielegalnie przekroczyły granice PRL.

W szczególnie niekorzystnej sytuacji znalazły się osoby, które znalazły się na tej liście ze względu nie na to, co zrobili, ale na to kim byli. W pierwszym rzędzie dotyczy to zawodowych oficerów i podoficerów Wojska Polskiego w okresie przedwojennym, urzędników państwowych z II RP oraz działaczy przedwojennych partii politycznych, nawet jeśli w okresie PRL nie angażowali się w żadną działalność polityczną. Dla komunistów, jak to określił prosto i dobitnie sprawujący w tym czasie stanowisko szefa MSW Mieczysław Moczar, jedyną ojczyzną był Związek Sowiecki i służba innemu państwu, zwłaszcza polskiemu stanowiła dla komunistów wrogą działalność, bez względu na to kiedy miała ona miejsce. Z podobnych powodów na liście ?wrogów" znaleźli się krewni osób, które wyjechały lub przebywały za granicą oraz osoby utrzymujące z nimi kontakty. Kontakty te mogły się stać źródłem rozszerzania się obcych, niepożądanych wpływów. Z identycznych względów umieszczono w tym wykazie duchowieństwo katolickie i osoby utrzymujące z nim kontakty, które ogólnie nazywano ?aktywem klerykalnym", oraz świadków Jehowy. Członkowie tej grupy wyznaniowej otrzymywali i upowszechniali w swoim środowisku lektury religijne drukowane i przesyłane z USA i z tego powodu podejrzewano ich o współpracę z wywiadem amerykańskim i poddano szczególnej kontroli.

W ujęciu ilościowym reprezentacja poszczególnych kategorii na terenie powiatu brzeskiego przedstawia się w sposób następujący. Na ogólną  liczbę 97 przypadków szpiegostwa w woj. opolskim w powiecie brzeskim zanotowano tylko 5 przypadków i do tego nader wątpliwych. Pierwsze miejsce w tej kategorii zajmuje Racibórz, a drugie - Opole. Podobna sytuacja przedstawia się w kategorii: organizacje neohitlerowskie (6/127), członkowie partii i organizacji hitlerowskich (17/2153), dywersja i szkodnictwo (6/99) oraz podejrzane kontakty za granicą (5/129). Powiat brzeskim zajmuje pierwsze miejsce w województwie pod względem skupienia osób należących do nielegalnych organizacji po zakończeniu wojny (35/240) i trzecie miejsce w kategorii ?band terrorystyczno - rabunkowych" (21/228 - po Nysie - 32 i Koźlu - 22) a także w kategorii ?nielegalne posiadanie broni" (70/833) oraz członków reakcyjnych organizacji (92/784). W dziedzinie wrogiej propagandy powiat brzeski zajmuje 7 miejsce w województwie (42/673), nielegalne przekroczenie granicy - 10 miejsce (32/1222), co wynika raczej z braku bezpośredniej styczności z granicą państwa. Biorąc pod uwagę powyższe wskaźniki nie można zaprzeczyć ocenie Służby Bezpieczeństwa z Komendy Wojewódzkiej MO, że powiat brzeski jest najbardziej reakcyjnym środowiskiem na terenie województwa.

Osoby, które znalazły się w wykazie, były poddane szczególnemu traktowaniu. Wrogowie panującego ustroju mieli być poddani dalszym represjom. We wstępie zawarto zalecenie postępowania adresowane nie tylko do podległych jednostek SB, ale również organów administracji państwowej: ?...W przypadku stwierdzenia, że określona osoba budzić może poważne zastrzeżenia wynikające z jej postawy politycznej, należałoby zastanowić się nad potrzebą wszczęcia określonej kategorii sprawy operacyjnej, zwłaszcza nad założeniem kwestionariusza ewidencyjnego. W innym przypadku może zajść potrzeba przedłożenia wniosku wobec instancji partyjnej, względnie określonego zakładu lub instytucji, mającego na celu spowodowanie przesunięcia na inne stanowisko pracy lub ograniczenie możliwości wpływu danej osoby na tok działania w życiu społeczno - politycznym czy gospodarczym, w którym uczestniczy." Organom komunistycznej służby bezpieczeństwa  państwa nie wystarczał fakt, że ogromna większość z tych osób odbyła już kary, często niewspółmiernie wysokie w stosunku do winy. Kto popełnił polityczne przestępstwo wobec komunistycznego reżymu zawsze był już uważany za polityczne zagrożenie. Blokowanie zakulisowymi działaniami awansu, spychanie niewygodnych osób na margines życia społecznego było więc nie tylko specyficzną ?profilaktyką" ale i przedłużeniem politycznej zemsty. Ilustruje to również, jak głęboko Służba Bezpieczeństwa PRL ingerowała w życie społeczne i prywatne obywateli.

Poniższy spis jest  fragmentem ?Wykazu wrogiego elementu" na terenie powiatu brzeskiego sporządzonego dnia 18.XII.1967 r. przez pracowników Biura ?C" czyli archiwum i przesłanego do Komendy Powiatowej MO w Brzegu. Zawiera spis 262 (z 494) nazwisk osób, które uznane zostały za zagrożenie dla panującego ustroju wraz z krótkim opisem popełnionego przestępstwa politycznego. Niektóre z tych historii udało mi się poznać w toku archiwalnej kwerendy. Większość z nich czeka jednak jeszcze na wyświetlenie, a przedstawione tu osoby na rehabilitację i sprawiedliwe zadośćuczynienie. Być może wiele z tych osób żyje do dnia dzisiejszego i mieszkają na terenie miasta i powiatu brzeskiego lub ich najbliżsi krewni. Być może dzięki publikacji tego wykazu wiele z nich zrozumie sens niektórych wydarzeń, które zaważyły na ich życiu. Zwracam się z gorącą prośbą o przekazanie mi relacji z przeżyć, jakie spotkały ich w okresie PRL. Czy doznawały jakichkolwiek szykan w miejscu pracy lub swoim środowisku, czy byli wzywani na różnego rodzaju rozmowy na Komendę MO? Czy przełożeni blokowali im awans lub w jakikolwiek sposób dawali do zrozumienia, że znajdują się pod szczególną kontrolą. Takie przeżycia wydają się z pozoru nieistotnymi detalami, ale suma takich właśnie detali składa się na prawdziwy kształt życia społecznego. Pomogą one w opracowaniu monografii na temat dziejów społeczeństwa miasta Brzeg w okresie PRL, przedstawienie ich nie tylko w ujęciu statystycznym, ale przede wszystkim w przeżyciach małych grup społecznych, a nawet jednostek, co urealni jego obraz i pomoże zrozumieć egzotykę komunistycznego ustroju tym, którzy mieli szczęście nie zetknąć się z nim bezpośrednio.

Informuję również osoby wymienione w tym wykazie, jak też ich rodziny, że doznawanie różnego rodzaju represji ze strony aparatu bezpieczeństwa PRL, a w szczególności wyroki sądowe za tzw. przestępstwa polityczne uprawniają ofiary do uzyskania na drodze postępowania sądowego rehabilitację i stosowne zadośćuczynienie. Żołnierze AK i innych formacji zbrojnego podziemia żyjący dotąd z piętnem ?bandziora", obrońcy Kościoła z piętnem skazanych za chuligaństwo mają prawo otrzymać choćby satysfakcję moralną za okazaną w chwili próby odwagę.

Kontakt z autorem można uzyskać za pośrednictwem Portalu Miejskiego brzeg.com.pl
Janusz Jakubów

     
Szpiegostwo:
Menzel Kurt, s. Wilhelma, ur. 8.04.1894 r., agent wywiadu amerykańskiego.
Prychistal Wiesław, s. Romana, ur. 22.09.1942 r., przesłuchiwany przez pracownika nieustalonego wywiadu na okoliczność ujawnienia tajemnicy państwowej i służbowej.
Rychter Stanisław s. Kazimierza, ur. 11.03.1919 r., członek siatki szpiegowskiej wywiadu amerykańskiego
Żurawski Wacław s. Jana ur. 18.XII.1918 r., usiłował wejść w kontakt z rozgłośnią ?Wolna Europa"
Sapeta Ilona, c. Tomasza, ur. 23.07.1934 r., przebywając na czasowym pobycie w NRF była przesłuchiwana przez pracownika wywiadu NRF.?

Nielegalne związki po wyzwoleniu:
Adamczyk Jan s. Władysława, ur. 2.I.1945 r. Sułoszowa, zam. Brzeg, ul. Piastowska 27 m.2., członek nielegalnego związku.
Bera Szczepan s. Mateusza, ur. 28.XII. 1899 r., członek nielegalnej organizacji pod nazwą ?Rewolucyjne Oddziały Armii Krajowej".
Bielec Ryszard s. Konrada, ur. 25.XI.1931 r.,  członek nielegalnej organizacji pod nazwą ?Orzeł Wolności" - kolportaż ulotek o wrogiej treści.
Borsa Józef s. Sylwestra, ur. 1.I.1936 r., członek nielegalnej organizacji  pod nazwą ?Walka" - rozklejał wrogie afisze i odezwy przeciwko PRL.
Biszkowiecka - Odachowska Alicja, c. Adolfa, ur. 20.07.1932 r., członek  nielegalnej organizacji  młodzieżowej ?Trzy Kotwice".
Buchowiecki Bronisław s. Piotra, ur. 8.I.1933 r., członek  nielegalnej organizacji pod nazwą ?Rewolucyjny Oddział Armii Krajowej".
Cymbał - Sobociński Jarosław, s. Jarosława, ur. 21.XII.1940 r., członek nielegalnej organizacji ?Rewolucyjne Oddziały Armii Krajowej".
Gółkowski Jerzy, s. Mariana ur. 29.03.1942 r., zam. Łukowice, pow. Brzeg. Członek  nielegalnej organizacji  ?Antykomunistyczny Związek Młodzieży Polskiej".
Jaworski Michał, s. Władysława, ur. 28.03.1926 r. Współpraca z organizacją ?Orzeł Wolności".
Józefczyk Mieczysław s. Wincentego, ur. 23.I.1931 r. Członek  nielegalnej organizacji  ?Orzeł Wolności".
Kabiolka Gunter, s. Stefana, ur. 10.II.1932 r., członek  nielegalnej organizacji, brak bliższych danych.
Karkowski Bogdan - Józef, s. Edmunda, ur. 14.XII. 1935 r., D-ca organizacji ?Polska Organizacja Tajnych Partyzantów".
Kirsz Kazimierz, s. Michała, ur. 26.XI.1925 r., członek  nielegalnej  organizacji,  brak danych bliższych.
Koksanowicz Edward, s. Władysława, ur. 3.X.1947 r., członek nielegalnego związku.
Kowalski Krzysztof, s. Mieczysława, ur. 5.09.1948 r., członek nielegalnego związku.
Kubarek Franciszek s. Franciszka, ur. 20.09.1922 r., członek organizacji ?Burza".
Kuc Eugeniusz, s. Piotra, ur. 1.02.1938,, członek  nielegalnej organizacji   młodzieżowej ?Nadzieja".
Lipka Wiesław, s. Stanisława, ur. 8.10.1942 r., członek  organizacji ?Rewolucyjne Oddziały Armii Krajowej".
Lutrowicz Kazimierz, s. Józefa, ur. 12.04.1913 r., Organizator nielegalnej organizacji ?Rewolucyjne Oddziały Armii Krajowej".  
Majchrzak Jadwiga, c. Bolesława, ur. 7.03.1921 r., członek organizacji ?Rzeczpospolita Polska Walcząca".
Marszałek Kazimierz, s. Władysława, ur. 18.10.1929 r., członek nielegalnej organizacji.
Minosora Józef, s. Andrzeja, ur. 23.11.1930 r., członek organizacji ?Młodzieżowy Ruch Oporu".
Młotkowski Marek, s. Szczepana, ur. 4.08.1940 r., członek organizacji ?Rewolucyjne Oddziały Armii Krajowej".
Pabian Józef, s. Kazimierza, ur. 15.03 .1932 r., członek]  nielegalnej organizacji  ?Związek Wolności".
Romaniszyn Kazimierz, s. Marii, ur. 29.08.1944 członek nielegalnego związku.
Sieńko Mieczysław, s. Pawła, ur. 24.08.1930 r., członek organizacji. ?Tajna Organizacja Podziemna".
Soppa Helmut, s. Karola, ur. 20.IX.1941 r., członek organizacji ?Rewolucyjne Oddziały Armii Krajowej".
Szczepaniak Stanisław, s. Tomasza, ur. 25.08.1930 r., członek nielegalnej organizacji ?Orli Związek".
Brzeski - Sznajder Stanisław, s. Zygmunta, ur. 1.05.1941 r., współzałożyciel i d-ca nielegalnej organizacji młodzieżowej  ?Rewolucyjne Oddziały Armii Krajowej".
Walaszczyk Władysław, s. Jana, ur. 1.I.1926 r., członek nielegalnej organizacji ?Konspiracyjne Wojsko Polskie"
Wierzbicki Kazimierz, s. Władysława, ur. 12.04.1940 r., członek nielegalnej organizacji ?Rewolucyjne Oddziały Armii Krajowej".
Wietecha Benedykt, s. Józefa, ur. 25.03.1926 r., członek organizacji ?Polska Partyzantka".
Winiarski Ryszard, s. Antoniego, ur. 20.XI.1931 r., członek organizacji  młodzieżowej ?Walka".
Woźniak Tadeusz, s. Władysława, ur. 16.I.1933 r., członek nielegalnej organizacji.?

Zdrada ojczyzny:
Bagiński Zenon s. Antoniny, ur. 16.05.1923 r., zamierzał wsiąść do pociągu Warszawa - Paryż i nielegalnie przedostać się za granicę.
Bąk Józef, s. Jana, ur. 17.03. 1931 r., nielegalne przekroczenie granicy do ZSRR.
Bednarek Tadeusz s. Bolesława, ur. 17.05. 1922,  nielegalnie przekroczył granicę do NRD.
Bernat Tadeusz s. Stanisława, ur. 6.05.1941 r., nielegalne przekroczenie granicy do CSRS.
Białas Gertruda c. Franciszka ur. 15.10.1901 r., wyjechała na pobyt czasowy do NRF i odmówiła powrotu.
Blacharski Władysław s. Jana, ur. 16.06.1908 r., nielegalne  przekroczenie  granicy do CSRS.
Bryła Ludomir s. Włodzimierza, ur. 18.05.1926 r., kilkakrotnie przekraczał nielegalnie   granicę do CSRS, aby zbiec do NRF.
Brzenczek Wilhelm s. Józefa, ur. 16.06.1937 r., usiłował nielegalnie przekroczyć granice do NRD.
Dolak Anna c. Antoniego, ur. 20.09.1909 r., usiłowała nielegalnie przekroczyć granicę do NRD.
Dziurzyński Zygmunt s. Antoniego, ur. 10.03.1930 r., nielegalne przekroczenie granicy do Niemiec.
Frydrych Jan s. Józefy, ur. 4.09.1928 r.,  nielegalne przekroczenie granicy do CSRS.
Grenda Stanisław s. Bronisława, ur. 1.I.1943 r., przekroczył granice CSRS z zamiarem ucieczki do Austrii.
Grochowicka Maria c. Michała, ur.26.03.1912 r., nielegalne przekroczenie granicy.
Gulak Stefan S. Antoniego, ur. 5.XII.1931 r., nielegalnie przekroczył granicy do NRD oraz usiłował przekroczyć granicę do CSRS.
Chałaczkiewicz Zygmunt - Piotr s. Pawła, ur. 5.04.1918 r., nielegalne przekroczenie granicy.
Herba Stanisław s. Franciszka ur. 16.I.1931 r., nielegalne przekroczenie granicy do NRD.
Jarosz Ryszard s. Ryszarda, ur. 29.05.1929 r., przekroczył nielegalnie granicę do NRD i z powrotem.
Jasiczek Zygmunt s. Walentego, ur. 16.01.1902 r., w 1945 r. wraz z grupą żołnierzy WP usiłował przekroczyć Łabę.
Kornaszewski Zbigniew, s. Aleksandra, ur. 7.03.1926 r., nielegalnie przekroczył granicę do NRD.
Kubiak Henryk s. Józefa, ur. 24.09.1929 r., przekroczył granice do NRD.
Moliński Marian s. Józefa, ur. 22.03.1930 r., w 1952 r. usiłował nielegalnie  przekroczyć granicę.
Naruszewicz - Kalus Zofia c. Fabiana, ur. 1.05.1928 r., przygotowywała się do ucieczki za granicę.
Pietrowski Ernest s. Tomasza, ur. 18.07.1936 r., przekroczył granicę z CSRS z zamiarem przedostania się do NRF.
Polaczek Herbert s. Piotra, ur. 24.II.1940 r., nielegalnie  przekroczył granicę do NRD.
Potok Jan s. Marii, ur. 17.05. 1923 r., nielegalnie przekroczył granicę do CSRS.
Rogoziński Józef s. Wincentego, ur. 19.02.1934 r., usiłował zbiec do Niemiec.
Sedyk Jan s. Wilhelma, ur. 11.08.1843 r., nielegalnie przekroczył granicą do CSRS z zamiarem ucieczki do Austrii.
Sikorski Józef s. Stanisława, ur. 11.08.1923 r., usiłował nielegalnie przekroczyć granicę.
Smusiłło Bazyli s. Józefa, ur. 7.07.1922 r., nielegalnie przekroczenie granicy do CSRS.
Stankiewicz Władysław s. Michała, ur. 12.04.1902 r., wymeldował się w niewiadomym kierunku w 1957 r. Nielegalne  przekroczenie granicy z Polski do NRD.
Schőn Janina c. Augusta, ur. 29.10.1926 r., nielegalne  przekroczenie granicy z Polski do NRD.
Turek - Terlicki Jerzy - Zygmunt - Zdzisław, vel. Barański, vel Zalewski Jerzy, ur. 4.04.1926 r.,  trzykrotnie przekroczył granicę do CSRS i NRD.
Wróż Stanisław s. Józefa, ur. 27.09.1928 r., usiłował nielegalnie przekroczyć granicę do NRD. ?

Rodzina i otoczenie zbiegłych za granicę:
Borecki Józef s. Antoniego, ur. 22.I. 1922 r.,  brat zbiegłego za granicę.
Kasperek Franciszek s. Emanuela, ur. 5.07.1922 r., podejrzane kontakty ze znajomym z NRF.
Michalska Krystyna c. Józefa, ur. 27.I.1928 r., siostra uciekiniera do NRF.
Wapniarska Janina c. Józefa, ur. 27.10.1923 r., utrzymywała kontakt z bratem, który zbiegł za granicę.
Wojciechowska Eugenia - Genowefa, c. Bazylego, ur. 28.08.1918 r., utrzymuje kontakt z synem zbiegłym za granicę do NRD??

BANDY TERRORYSTYCZNO - RABUNKOWE
Błaszczyk Władysław s. Jana, ur. 1.I.1926 r., członek 25 - osobowej bandy Konspiracyjne Wojsko Polskie.
Boligłowa Władysław s. Jana, ur. 4.II.1910 r., współudział w napadzie na żołnierza Armii Czerwonej.
Ciężki Feliks s. Stanisława, ur. 9.I.1923 r., udział w bandzie terrorystyczno - rabunkowej.
Dziki Stanisław s. Franciszka, ur. 4.XI.1926 r., udział w bandzie terrorystyczno - rabunkowej.
Ejnenberg Piotr - Stanisław s. Feliksa, ur. 17.06.1935 r., przywódca bandy terrorystyczno - rabunkowej.
Fiałkowski Władysław s. Marcina, ur. 10.09.1922 r., członek bandy ?Otto".
Gwara Józef s. Kazimierza, ur. 13.I.1926 r., udział w bandzie terrorystyczno - rabunkowej.
Kadyła Józef s. Władysława, ur. 17.04.1928 r., udział w bandzie terrorystyczno - rabunkowej.
Kornaszewska - Klepacka Józefa c. Józefa, ur. 10.II.1913 r., Melina bandy ?Rocha".
Kornaszewski Antoni s. Dominika, ur. 25.05.1907 r., Członek bandy o nieznanej nazwie.
Karpowicz Antoni s. Władysława, ur. 8.09.1910 r.
Knera Teofil s. Józefa, ur. 30.09.1926 r.,  udział w bandzie terrorystyczno - rabunkowej
Kołecki Ludwik s. Walentego, ur. 25.06.1921 r., udział w bandzie terrorystyczno - rabunkowej.
Litaniuk Włodzimierz s. Michała, ur. 22.I.1921 r., członek bandy terrorystyczno - rabunkowej.
Moskal Tadeusz s. Wojciecha, ur. 4.XI. 1925 r., wraz  z 4 osobami udział w bandzie terrorystyczno - rabunkowej.
Podsadoczny Michał s. Stanisława, ur. 9.I.1929 r, członek 4-osobowej bandy terrorystyczno - rabunkowej.
Raszkiewicz Józef, s. Jana, ur. 19.03.1935 r., współpraca z bandą ?Wędołowskiego".
Świerczyński Stanisław, s. Aleksandra, ur. 2.I.1920 r., członek 70 - osobowej bandy terrorystyczno - rabunkowej.
Telega Władysław s. Władysława, ur. 6.04.1926 r., członek bandy, brak danych bliższych.
Wojtycza Wiesław s. Romana, ur. 21.07.1934 r., udział w bandzie terrorystyczno - rabunkowej.

?PRAWICA W RUCHU LUDOWYM:
Baran Edward s. Andrzeja, ur. 24.09.1915 r., członek PSL w mieście.
Brzeziński Stanisław s. Piotra, ur. 6.XI.1919 r., prezes koła gromadzkiego PSL, wykazał dużą aktywność, za co był zatrzymany prewencyjnie.
Czekajło Stanisław s. Jana, ur. 4.I.1914 r., organizator PSL na wsi.
Doliński Franciszek s. Karola, ur. 22.04.1924 r., członek PSL w mieście.
Foterek Władysław s. Józefa, ur. 28VII.1900 r., aktywny działacz PSL w mieście.
Gradoński Edward s. Ignacego, ur. 14.06.1916 r., zastępca sekretarza PSL w mieście.
Chruściel Szymon s. Stanisława, ur. 16.07.1906 r., organizator koła PSL.
Jabłczyński Kazimierz s. Jana, ur. 18.06.1906 r., aktywny członek PSL w mieście.
Bieńkowski - Kotula Józef s. Jana, ur. 18.09.1909 r., przewodniczący komisji propagandowej PSL.
Kotuła Józef s. Jana ur. 18.09.1909 r., członek PSL w mieście, pracownik etatowy Powiatowego Zarządu, aktywny propagandzista.
Krakowski Władysław s. Jana, ur. 25.I.1895 r., wiceprzewodniczący PSL.
Kruczek Kazimierz s. Józefa, ur. 7.03.1909 r., siał ferment we wsi, sprzeciwiał się kółkom rolniczym i spółdzielniom. /członek PSL/.
Ładzieński Gustaw. S. Jana ur. 2.07.1908 r., prezes PSL w mieście.
Lewoniewski Mieczysław s. Jana, ur. 19.07.1902 r., członek PSL, pełnił funkcję wiceprezesa Powiatowego Zarządu.
Łosko Władysław s. Piotra, ur. 15.03.1920 r., siał ferment we wsi, sprzeciwiał się kółkom rolniczym i spółdzielniom.
Michalski Józef s. Edwarda, ur. 18.09.1920 r., sekretarz koła gminnego PSL.
Pasinek Franciszek s. Jakuba ur. 7.09.1910 r., aktywny członek PSL , członek Zarządu Powiatowego.
Setnicki Jan, s. Józefa ur.15.07. 1926 r., członek PSL w mieście.
Staniaszek Mieczysław s. Władysława, ur. 26.03.1917 r., członek Zarządu Powiatowego PSL.?

WROGA PROPAGANDA:
Burzyński Jan s. Józefa ur. 8.04.1912 r., na zebraniu przedwyborczym do rad narodowych wystąpił przeciwko PZPR.
Baran Bogusław s. Stefana, ur. 13.I.1953 r., propaganda pisana.
Bielawska - Waleska c. Piotra, ur. 18.02.1933 r., - pochwalanie faszyzmu.
Danowski Marian s. Mieczysława ur. 3.05.1933 r., szerzenie wrogiej propagandy.
Buszta Tadeusz s. Jana, ur. 25.05.1930 r., zerwanie flagi narodowej.
Dycfeld Seweryn s. Józefa, ur. 18.10.1919 r., wrogie wystąpienie na zebraniu gromadzkim - znieważenie państwa polskiego.
Cichoń Antoni s. Lorenca, ur. 6.01.1934 r., - popiera [kapitalizm]
Ejnenberg Piotr s. Feliksa, ur. 17.06.1935 r., fałszywie przedstawiał w liście zdarzenia brzeskie.
Figas Helena c. Adama, ur. 15.I.1930 r., rozpowszechnianie fałszywych wiadomości.
Grzyl Feliks s. Leszka, s. Antoniego ur. 25.05.1920 r., wroga propaganda ustna.
Hnatyk Bolesław, s. Karola, ur. 22.II.1938 r., występował podburzająco w okresie października 1956 r.
Hodek Erna c. Maksymiliana, ur. 15.X.1907 r.,  lżenie władz polskich w miejscu publicznym.
Jakubowska Bronisława c. Rafała, ur. 29.091925 r., fałszywie rozpowszechniała wiadomości o starciach pomiędzy ludnością miejscową a napływającą.
Jakubowski Stanisław s. Klemensa, ur. 21.04.1922 r., wysyłał fałszywe wiadomości.
Karmański Robert s. Emanuela , ur. 21.04.1915 r., wrogo wypowiadał się przeciwko obecnej granicy zachodniej.
Kamiński Jan s. Franciszka, ur. 15.06.1922 r., szerzył rewizjonistyczną propagandę.
Karpiński Robert - Ferdynand s. Bazylego, ur. 28.10.1900 r., ustna propaganda antyrządowa.
Kowal Jan s. Walentego, ur. 13.XI.1921 r.,  występował przeciwko zorganizowaniu kółek rolniczych.
Kozośwst Ludwik s. Piotra, ur. 17.06.1917 r., rozsiewał ustną propagandę antyrządową.
Krzywicki Henryk s. Antoniego ur. 19.I.1912 r., rozpowszechniał wrogie wiadomości z radia ?Wolna Europa".
Kubik Longin s. Bolesława, ur. 2.I.1931 r., znieważenie portretu J. Stalina.
Kucharski Adolf s. Romualda ur. 23.II.1931 r., rozsiewał wrogą propagandę.
Kuśmider Jan s. Kazimierza, ur. 18.06.1898 r., będąc wójtem szerzył propagandę antypaństwową, szkalował ustrój socjalistyczny.
Lewicki Mikołaj, s. Jakuba, ur. 25.04.1913 r., rozsiewał propagandę antypaństwową oraz siał zamęt wśród członów spółdzielni.
Mańkowski Piotr, s. Ottona, ur. 19.08.1942 r., lżył i poniżał naród polski.
Mielcarek Alicja c. Zygmunta, ur. 3.I.1931 r., autorka 2 listów anonimowych o wrogiej treści.
Mikołajczyk Henryk - Stanisław s. Jana, ur. 23.07.1933 r., brał udział w zbiorowym słuch. Audycji z państw kapitalistycznych, następnie rozpowszechniał wrogie wiadomości na terenie szkoły.
Mokszysiak Kazimierz s. Józefa, ur. 6.06.1924 r., występował przeciwko kółkom rolniczym.
Myk Bolesław s. Józefa ur. 22.02.1920 r., rozsiewał ustną propagandę szkalującą PRL.
Nowosielska/Silnicka Halina c. Stanisława, ur. 23.08.1932 r., znieważenie dostojników państwowych.
Nuda Stefan s. Karola, ur. 27.07.1938 r., występował podburzająco w okresie października.
Oestreicher Bernard s. Karola, ur. 1.06.1913 r., rozpowszechniał ulotki o wrogiej treści, w związku z podwyżką cen węgla.
Piątkowski Stanisław s. Józefa, ur. 12.06.1928 r., rozsiewał ustną propagandę przeciwko oficerom Armii Radzieckiej w czasie służby w Wojsku Polskim.
Puzyniak Tadeusz s. Łukasza, ur. 1.I.1921 r., przesłał list do Francji o treści szkalującej PRL.
Sejdel Horst s. Marcina, ur. 1.07.1933 r., publiczne lżenie narodu polskiego.
Selak Paweł s. Wawrzyńca, ur. 15.XII.1904 r., systematycznie rozpowszechniał fałszywe wiadomości przeciwko PRL i ZSRR oraz szkalował Partię.
Stanowska Elżbieta c. Karola, ur. 29.I.1927 r., - propaganda ustna.
Szarkowicz Józef s. Jana, ur. 25.XI.1921 r., rozpowszechniał wiadomości o nietrwałości ziem zachodnich i 3 wojnie światowej.
Szewczuk Stanisław s. Bartłomieja, ur. 15.04.1913 r., rozpowszechniał wrogą propagandę.
Tomaszewski Mirosław s. Michała, ur. 23.08.1942 r., publicznie lżył naród polski w języku niemieckim.
Waluga Paweł s. Jana, ur. 25.06.1921 r., lżenie narodu polskiego i wychwalanie Niemiec hitlerowskich.
Warowy Paweł s. Jana, ur. 30.06.1893 r., rozsiewał ustną wrogą propagandę szkalującą ZSRR i PRL.
Wiśniewski Bronisław s. Stefana, ur. 28.08.1921 r., wroga propaganda ustna.
Wojdyła Józef s. Walentego, ur. 9.10.1908 r., kolportaż anonimów pogróżkowych skierowanych przeciwko spółdzielniom produkcyjnym.
Żurawski Karol s. Piotra, ur. 3.X.1903 r., wrogo występował.
Zwierzyński Józef s. Hipolita, ur. 8.03.1893 r., rozpowszechniał wrogą propagandę przeciwko ZSRR i PRL.
Stolec Jan. s. Alojzego, ur. 13.XII.1932 r., wrogie wypowiedzi przeciwko PRL.

??KLER ŚWIECKI:
Kasperek Franciszek s. Emanuela, ur. 5.07.1922 r., ksiądz zakonny zakonu OO. Werbistów.?

AKTYW ORGANIZACJI KOŚCIELNYCH:
Dołhan Piotr s. Sebastiana, ur. 25.06.1917 r.,  członek komitetu kościelnego.
Kosiński Aleksander s. Michała, ur. 30.07.1912 r., członek kółka różańcowego, pełni funkcję zelatora.
Kruczek Kazimierz s. Józefa, ur. 7.03.1909 r., aktywista komitetu kościelnego, wystawił sztukę ?Jasełka" bez zezwolenia.
Łosko Władysław s. Piotra, ur. 25.05.1920 r.. aktywista komitetu kościelnego wystawił bez zezwolenia ?Jasełka".
Szolc Walter s. Jana, ur. 6.07.1921 r.. inicjator i organizator nabożeństw w języku niemieckim.
Zrałko Jan s. Józefa, ur. 1.08.1930 r., członek Sodalicji Mariańskiej.?

PODEJRZANE KONTAKTY ZA GRANICĄ:
Herba Stanisław s. Franciszka, ur. 16.01.1931 r., przebywając nielegalnie w Szwecji był przesłuchiwany przez policję.
Jarzębowska Elżbieta c. Franciszka, ur. 26.II.1911 r., utrzymywała kontakt z działaczem rewizjonistycznej organizacji charytatywnej w NRF.
Makuszyńska Zofia c. Macieja, ur. 10.05.1940 r., ujawniła tajemnicę służbową w korespondencji do matki.
Bijas Dorota c. Jana, ur. 17.04.1902 r., kontakt z ziomkostwem w NRF.
Bryła Lubomir s. Włodzimierza, ur. 18.V.1926 r., wysyłał listy o pomoc materialną do NRF.
Nowak - Łucka Romana c. Stefana, ur. 16.I.1927 r., utrzymywała kontakt z b. członkiem Stronnictwa Narodowego - obecnie członkiem Rady Politycznej we Francji.
Potok Inga - Elza c. Pawła, ur. 30.04.1926 r., utrzymywała kontakt z działaczem ziomkowskim w NRF.?

REAKCYJNE ORGANIZACJE OKRESU OKUPACJI I PO WYZWOLENIU:
Babiński Marian s. Lucjana, ur. 1.02.1920 r., dowódca oddziału Samoobrony AK.
Banasiak Józef s. Antoniego, ur. 9.II.1898 r.,  współpracownik bandy Narodowych Sił Zbrojnych 1944-45.
Bara Stefan s. Jana, ur. 11.04.1922 r., Komendant szkoleniowy,  oficer Batalionów Chłopskich.
Baraniewicz Kasper s. Michała, ur. 2.I.1911 r., członek AK, brał udział w napadach terrorystyczno - rabunkowych i morderstwie.
Bielicka Bronisława c. Pawła, ur. 16.II.1914 r., członek Narodowych Sił Zbrojnych, brała udział w napadach i wydawała wyroki na demokratów.
Niemiec - Bernal Julia, c. Karola, ur. 27.05.1910 r., członek organizacji Wolność i Niezawisłość.
Bubiłek Jan, s. Wincentego, ur. 17.II.1924 r., drużynowy AK pseud. ?Szum", brał udział w akcjach dywersyjnych w 49 r.
Bukowski Henryk - Roman s. Józefa, ur. 27.XII.1912 r., aktywny członek bandy AK.
Czyrek Leszek s. Wojciecha, ur. 22.XII.1917 r., ppor. AK - oficer szkoleniowy pod pseud. ?Grot".
Gawlik Stanisław s. Wojciecha, ur. 11.XI.1928 r., dostarczał żywności ukrywającym się członkom nielegalnej organizacji Wolność i Niezawisłość, jako ps. ?Pęk", ?Wicher" i in.
Gorzan Władysław s. Władysława, ur. 12.II.1927 r., członek rodowych Narodowych Sił Zbrojnych,  bandy ?Ognia".
Gruszecki Jan. S. Stefanii, ur. 27.07.1924 r., ukrywał bandytę z Narodowych Sił Zbrojnych.
Hanczakowska - Olszewska Władysława, ur. 4.06.1921 r., Należała do organizacji Wolność i Niezawisłość jako łączniczka.
Chruściel Szymon s. Stanisława, ur. 16.07.1906 r., komendant placówki AK.
Klejn Alojzy s. Wilhelma, ur. 22.06.1894 r., członek Polskiej Organizacji Wojskowej oraz AK - organizator ruchu oporu.
Konopka Adolf s. Jacka, ur. 7.03.1910 r., członek sztabu Narodowych Sił Zbrojnych i Narodowego Zjednoczenia Wojskowego.
Kownacki Witold s. Stefana, ur. 18.09.1903 r., kolportował prasę organizacji Wolność i Niezawisłość pod nazwą ?Orzeł Biały".
Kupiec Franciszek s. Wojciecha, ur. 10.X.1913 r., członek bandy Narodowych Sił Zbrojnych pod dowództwem ?Wołyniaka".
Lechowicz Józef s. Franciszka, ur. 8.XII.1909 r., Pracownik wywiadu AK.
Łopuch Franciszek s. Tadeusza, ur. 8.II.1923 r., członek AK bandy pod dowództwem ?Błyska".
Martusiewicz Jan s. Stanisława, ur. 27.XII.1891 r., szef wywiadu AK na pow. Żywiec.
Michniewicz Wacław s. Michała, ur. 7.05.1910 r., członek AK, oddział ?Wilka".
Niesłuchowski Ludwik s. Antoniego, ur. 20.08.1918 r., oficer dyspozycyjny okręgu II/3 Narodowych Sił Zbrojnych - komendant na pow. Pułtusk.
Odziemek Jerzy, s. Feliksa, ur. 24.X.1929 r., członek oddziału Wolność i Niezawisłość pod dowództwem ?Cichego".
Oliwa Apolinary s. Franciszka, ur. 10.II.1910 r., dowódca pododdziału 27 dywizji AK.
Pajdzik Sebastian s. Stanisława, ur. 22.08.1922 r., współpracownik Narodowych Sił Zbrojnych,  oddział "Wiarusy".
Kawlus Stanisław s. Piotra, ur. 13.II.1922 r., członek Obozu Walczącej Polski.
Popławski Józef s. Bolesława, ur. 24.11.1922 r., członek bandy AK ?Szarego".
Puchała Tadeusz s. Stefana, ur. 21.07.1920 r., członek organizacji Wolność i Niezawisłość - brał udział w morderstwach działaczy politycznych.
Pyrek Władysław s. Józefa, ur. 12.II.1914 r., Zastępca dowódcy  kompanii AK, a następnie dowódca okręgu WiN. [Wolność i Niezawisłość].
Świerczyński Stanisław, s. Aleksandra, ur. 2.I.1920 r., dowódca kompanii Narodowych Sił Zbrojnych obwodu ?Bałtyk".
Walaszczyk Władysław s. Januarego, ur. 1.I.1926 r., członek Konspiracyjnego Wojska Polskiego.
Galle Gerard s. Piotra, ur. 10.09.1927 r., członek nielegalnej organizacji ?Ochotnicza Powstańcza Armia Polska".
Długosz Stanisław s. Łukasza, ur. 8.10.1919 r., członek Wielkopolskiej Samodzielnej Grupy Operacyjnej ?Warta".?

WOJSKOWE FORMACJE RZĄDU LONDYŃSKIEGO:
Górawski Stanisław, s. Jana, ur. 20.03.1911 r., oficer armii Andersa.
Iwański Stanisław - Zbigniew, s. Władysława, ur. 28.04.1926 r.
Koszarek Kazimierz, s. Józefa, ur. 24.03.1910 r., podporucznik w dywizji gen. Maczka.
Osmelak Leon, s. Jakuba, ur. 13.03.1899 r., oficer armii gen. Andersa - ppor.
Szewczuk Stanisław, s. Bartłomieja, ur. 15.04.1913 r., oficer armii gen. Andersa.
Zimnoch Czesław, s. Jakuba, ur. 4.01.1919 r., oficer armii gen. Andersa - ppor.?

SANACYJNY APARAT WYMIARU SPRAWIEDLIWOŚCI:
Tyrawski Stanisław s. Jana, ur. 2.X.1904 r., sędzia sądu rejonowego do 39 r.
Korczyński Franciszek, s. Filipa, ur. 1.04.1893 r., sędzia sądu grodzkiego.?

APARAT PAŃSTWOWY DO 1939 r.:
Barg Stanisław, s. Karola, ur. 29.05. 1906 r., oficer s stopniu porucznika do 1939 r.
Bera Szczepan, s. Mateusza, ur. 28.XII.1899 r., policjant granatowy.
Brenner Roman, s. Konstantego, ur. 9.10.1894 r., major Wojska Polskiego do 1939 r.
Czajowski Krzysztof, s. Wojciecha, ur. 14.05.1910 r., policjant granatowy.
Dawidowski Czesław, s. Aleksandra, ur. 29.01.1898 r., podporucznik Wojska Polskiego do 1939 r.
Dudek Józef, s. Józefa, ur.19.04.1914 r., oficer w Wojsku Polskim do 1939 r.
Gałek Józef, s. Jana, ur. 6.03.1903 r., zawodowy podoficer Korpusu Obrony Pogranicza, dowódca placówki.
Gorzelany Józef, s. Józefa, ur. 15.11.1910 r., podoficer Korpusu Obrony Pogranicza do 1939 r.
Grzymkowski Władysław, s. Jana, ur. 20.03.1911 r., podporucznik Wojska Polskiego, sprawował funkcję intendenta policji.
Górawski Stanisław, s. Jana, ur. 20.03.1911 r., oficer Korpusu Obrony Pogranicza.
Horyń Józef, s. Tomasza, ur. 8.09.1895 r., policjant granatowy.
Chwastowski Jan, s. Stefana, ur. 20.XII.1907 r., policjant granatowy.
Jagodziński Henryk, s. Wacława, ur. 15.06.1913 r., zawodowy podoficer, współpracownik II Oddziału Sztabu Generalnego WP.
Jaroszewski Józef, s. Mikołaja, ur. 29.06.1892 r., policjant granatowy.
Kamiński Leon, s. Stefana, ur. 18.01.1899 r., policjant granatowy.
Klimczak Marek, s. Józefa, ur. 3.07.1909 r., agent II Oddziału Sztabu Generalnego WP.
Kluczewski - Kluska Stanisław, s. Pawła, ur. 20.04.1902 r., policjant granatowy.
Kucharski Franciszek, s. Wiktora, ur. 14.08.1903 r., oficer sanacyjny - kapitan.
Kujałowicz Czesław, s. Władysława, ur. 14.01.1913 r., oficer Korpusu Obrony Pogranicza.
Lasek Stanisław, s. Hieronima, ur. 15.09.1897 r., policjant granatowy.
Lubieniecki Zdzisław, s. Kazimierza, ur. 23.05.1912 r., dowódca plutonu WP w stopniu podporucznika.
Łukjanowski Sergiusz, s. Mikołaja, ur. 30.05.1897 r., agent II Oddziału Sztabu Generalnego WP.
Małecki Jerzy, s. Stefana, ur. 2.XI.1898 r., Funkcjonariusz Korpusu Obrony Pogranicza, kierownik personalny w stopniu podporucznika.
Mazurek Jan, s. Konstantyna, ur. 29.06.1883 r., agent II Oddziału Sztabu Generalnego WP.
Nowak Paweł, s. Jana, ur. 31.01.1905 r., podoficer zawodowy Korpusu Obrony Pogranicza.
Ostrowski Franciszek, s. Franciszka, ur. 26.11.1895, zawodowy podoficer Korpusu Obrony Pogranicza.
Pach Wojciech, s. 22.04.1900 r., podoficer Korpusu Obrony Pogranicza.
Partyka Wacław, s. Józefa, ur. 2.08.1892 r., mąż zaufania II Oddziału Sztabu Generalnego w fabryce maszyn ?Unia".
Piwoń - Piwoni Mieczysław, s. Teofila, ur. 22.04.1912 r., oficer WP do 1939 r.
Podyskarb Feliks, s. Antoniego, ur. 1.X.1905 r., sierżant Korpusu Obrony Pogranicza.
Pomorski Czesław, s. Stanisława, ur. 14.03.1901 r., oficer zawodowy WP do 1939 r. w stopniu majora.
Prokop Jan, s. Wawrzyńca, ur. 10.X.1900 r., policjant granatowy.
Przybecki Jan, s. Michała, ur. 15.07. 1895 r., podpułkownik żandarmerii.
Smutek Władysław, s. Pawła, ur. 25.11.1898 r., policjant granatowy.
Szymański Jan, s. Franciszka, ur. 22.02.1887 r., policjant granatowy.
Światek - Świętek Zygmunt, s. Stanisława, ur. 9.08.1897 r., podoficer Korpusu Obrony Pogranicza, pełnił funkcję przodownika placówki w stopniu sierżanta.
Tokarski Jan, s. Antoniego, ur. .6.08.1895 r., policjant granatowy.
Wójcik Józef, s. Franciszka, ur. 28.02.1901 r., oficer zawodowy WP - porucznik.
Wojtycza Roman s. Józefa, ur. 20II.1894 r., oficer zawodowy Korpusu Obrony Pogranicza, inspektor tresury psów granicznych.
Zoll Tadeusz, s. Józefa, ur. 11.03. 1902 r., oficer zawodowy WP do 1939 r.
Żołądek Andrzej, s. Jana, ur. 1.11.1891 r., policjant granatowy.?

AKTYW REAKCYJNYCH PARTII I ORGANIZACJI DO 1939 r.
Kujałowicz Czesław s. Władysława, ur. 14.I.1913 r., działacz Stronnictwa Narodowego, przemycał broń dla tej organizacji.
Olesiński Aleksander s. Antoniego, ur. 6.08.1902 r., działacz organizacji pod nazwą "Narodowa Demokracja" - wrogo ustosunkowany do komunizmu.